Video: Đi tìm nụ cười Angkor, một tản văn của tác giả Hồ Huy qua giọng đọc Minh Hòa, thiết kế âm thanh và dựng video bởi Hồ Huy.
N
ày là nụ cười Angkor tôi đã ám ảnh những bụi tro điêu tàn. Này là đại ngàn nền văn minh của người Khmer nằm ở phía bắc Hồ Lớn. Này là những bàn chân giữa lòng đêm bề bộn, tôi đi tìm nụ cười Angkor.
Angkor, nơi huyền bí hàng trăm năm vấn vít bên những ngôi đền ngồi chầu rìa lịch sử. Tôi đi vào rừng sâu xoắn xuýt những cội rễ vồn vã đêm thâu. Này tiếng gươm khua mày chảy về đâu, nơi ngự trị của những vị thần trong truyền thuyết, những đại dương bao quanh ngọn núi Meru trở mình trong nuối tiếc, cố đô Hariharalaya.
Angkor kỳ bí là chuyện hàng trăm năm nay, để người đời thêm một lần nghĩ đâu là nghệ thuật kiến trúc khi nhìn Vạn Lý Trường Thành từ đáy mắt sâu mang đầy uẩn khúc: Angkor… Angkor. Và một lần nữa chỉ có thần linh mới làm nổi những nụ cười còn tạc trên những bức tượng buồn so thời gian. Vậy đấy, nếu nói Angkor là một nghệ thuật kiến trúc thì Vạn Lý Trường Thành chưa hẳn đã là một công trình tầm vóc.
Lâu nay, nhiều người cho rằng “Angkor bị quên lãng giữa rừng già nhiệt đới và Henri Mouhot tình cờ phát hiện ra”. Không phải vậy. Công viên bảo tồn Angkor hiện nay rộng 402 km2 (có tài liệu ghi là 420 km2) ở Siêm Reap và vùng phụ cận với 400 di tích. Khu trung tâm có 91 đền thờ chính. Cây cối chỉ mọc sau khi Angkor dời đô từ Siem Reap về Toul Basan (Kampong Cham ngày nay) vào 1431 và ổn định tại Phnom Penh từ 1434. Người Khmer vẫn nhớ Angkor.
